Τετάρτη 8 Μαρτίου 2017

Έκφραση της Ψυχής ως σύμμαχος της Υγείας… - Θυμός: «Όταν η δύναμη του θυμού εξουσιάζει...»

Αναρτήθηκε από τον  
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)

Έκφραση της Ψυχής ως σύμμαχος της Υγείας… - Θυμός: «Όταν η δύναμη του θυμού εξουσιάζει...»

Της Χρύσας Μπέκα, Ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας

Ο θυμός είναι ένα ισχυρά φορτισμένο συναίσθημα που υπάρχει στην καθημερινότητα όλων μας. Είναι ένα κομμάτι της ανθρώπινης εμπειρίας που εμφανίζεται σε ποικίλα πλαίσια διαπροσωπικών σχέσεων ή προκύπτει ως τρόπος εκφόρτισης εσωτερικών συγκρούσεων. Υπάρχουν πολλά ερεθίσματα που πυροδοτούν αντιδράσεις θυμού, όπως η άδικη μεταχείριση, η κακόβουλη κριτική, η παρεμπόδιση υλοποίησης προσδοκώμενων στόχων. Η έκφραση θυμού ποικίλλει από ελαφριά ενόχληση έως ανεξέλεγκτη οργή. Η παθητικότητα μπορεί, επίσης, να θεωρηθεί ως ήπια εκδήλωση θυμού καθώς εκφράζει, με έμμεσο τρόπο, την αδιαφορία ή τη δυσαρέσκεια για τα γεγονότα που εξελίσσονται. Θα πρέπει, ωστόσο  να σημειωθεί ότι το αίσθημα του θυμού είναι πολλές φορές εποικοδομητικό, επειδή λειτουργεί ως εσωτερικός συναγερμός που προειδοποιεί ότι κάτι είναι λάθος. Χωρίς θυμό δε θα μπορούσαμε να αγωνιστούμε ενάντια στην αδικία ή να προασπίσουμε τα δικαιώματα μας, όταν βιώνουμε παραβίαση προσωπικών ορίων. 
Ο θυμός θεωρείται δευτερογενές συναίσθημα και αυτό κάνει τη διερεύνησή του ακόμη δυσκολότερη. Με τον όρο «δευτερογενές», εννοούμε ότι καταφεύγουμε σε αντιδράσεις θυμού ως απόπειρα να προστατέψουμε τον εαυτό μας και να καλύψουμε άλλα πιο βαθιά και επώδυνα συναισθήματα, όπως φόβο, ευαλωτότητα, απογοήτευση, ντροπή, θλίψη. Τις περισσότερες φορές κάποιο άλλο συναίσθημα προηγείται και μεταμφιέζεται, παίρνοντας τη μάσκα του θυμού: 
Θυμός ως κρυμμένος φόβος: Ο θυμός πολλές φορές προκύπτει ως απάντηση σε υπαρκτή ή υπονοούμενη απειλή και αναλαμβάνει να προετοιμάσει τον οργανισμό για ενδεχόμενη επίθεση. Αυτή η λειτουργία του θυμού είναι αποτέλεσμα της γενετικής κληρονομίας μας που συνέβαλε στη διατήρηση της επιβίωσης. Σήμερα, η αίσθηση της κινδύνου δεν περιορίζεται μόνο στην απειλή της ύπαρξης. Επιθέσεις στις προσωπικές αξίες και τα ιδανικά, στην ικανοποίηση των προσωπικών αναγκών ή επιδιώξεων μπορούν να πυροδοτήσουν το αίσθημα του φόβου αφανισμού που με τη σειρά του ενεργοποιεί αντιδράσεις θυμού. Ένα άλλο παράδειγμα του κρυμμένου φόβου που μπορεί να εμφανίζεται με τη μορφή του θυμού θα μπορούσαμε να δανειστούμε από το θυμό που υπάρχει στις συγκρούσεις των συζυγικών σχέσεων. Το συναίσθημα που τις περισσότερες φορές προηγείται του θυμού, είναι ο φόβος απόρριψης ή εγκατάλειψης. 
Θυμός ως μεταμφίεση ευαισθησίας: Πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ευκολότερο να απαντήσουν με θυμό από το να αποκαλύψουν πως έχουν πληγωθεί. Τους είναι δύσκολο να εκθέτουν τρωτά σημεία τους γιατί αυτό τους καθιστά ευάλωτους και δημιουργεί την αίσθηση της προσωπικής ανεπάρκειας. Επώδυνα συναισθήματα που προκύπτουν από προδοσία, υποτίμηση, κριτική ή εγκατάλειψη και, ενδεχομένως, θέτουν σε κίνδυνο την αίσθηση της προσωπικής αξίας, θάβονται βαθιά και μετουσιώνονται σε απόπειρες επίθεσης απέναντι σε αυτόν που προκάλεσε το συναισθηματικό πλήγμα. 
Θυμός ως αποφυγή στενών σχέσεων: Οι άνθρωποι που δυσκολεύονται να μοιραστούν αλλά και να διεκδικήσουν τα «θέλω» τους μέσα σε μια σχέση οικειότητας, βιώνουν μεγάλο βαθμό ανασφάλειας, καθώς φοβούνται ότι μέσα στο πλαίσιο της σχέσης θα χάσουν την ταυτότητά τους. Οι εκρήξεις θυμού τους διασφαλίζουν ότι ο άλλος δεν μπορεί να πλησιάσει πολύ κοντά παραβιάζοντας το ζωτικό τους χώρο. Ο θυμός, σε αυτή την περίπτωση, λειτουργεί ως κακώς εννοούμενη ασπίδα προστασίας από τις επιδιώξεις εγγύτητας του άλλου. 
Θυμός ως εκτόνωση εσωτερικής έντασης:  Κάποιοι ασυνείδητα επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν το θυμό για να αποδυναμώσουν το άγχος και το στρες. Το νευρικό τους σύστημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε ερεθίσματα πραγματικού ή φανταστικού κινδύνου και, ως συνέπεια, βιώνουν μόνιμη εσωτερική δυσφορία. Ο θυμός ενεργοποιεί την απελευθέρωση ορμονών που λειτουργούν ως χαλαρωτικό σε αυτή την ένταση. Για το λόγο αυτό συχνά, μετά την έκφραση του θυμού, νιώθουμε προσωρινά, περισσότερο ήρεμοι. 
Θυμός ως μάσκα θλίψης: Ένας θυμωμένος άνθρωπος είναι πολύ συχνά ένας άνθρωπος που υποφέρει. Κατακλύζεται από συναισθήματα απόγνωσης τα οποία, εξαιτίας της επώδυνης φύσης τους, είναι πολύ δύσκολο να τα διαχειριστεί. Ο θυμός λειτουργεί ως αντίρροπη δύναμη σε αυτές τις καταθλιπτικές τάσεις. Είναι ένστικτο ζωής που δίνει την ενέργεια για μάχη. Για παράδειγμα, παρατηρούμε εκφράσεις έντονου θυμού κατά τη διάγνωση μιας σοβαρής ασθένειας ή μετά από μια απώλεια ενός αγαπημένου. 

Στο εργαστήριο της Δευτέρας 6/3/17 στις 5:30 θα διερευνήσουμε: 
Ποιο συναίσθημα κρύβεται πίσω από το θυμό μας; 
Ποιες σκέψεις προκαλούν το θυμό και ποιους τρόπους επιλέγουμε για τον εκφράσουμε; 
Πως μπορούμε να κυριαρχήσουμε πάνω στις σωματικές αντιδράσεις που προκαλεί ο θυμός;

Δεν υπάρχουν σχόλια: