Παρασκευή, 28 Απριλίου 2017     

Έκφραση της Ψυχής ως σύμμαχος της Υγείας… - «Διεκδικώντας αυτό που δικαιωματικά μάς ανήκει...»  

            

        

   

Της Χρύσας Μπέκα, Ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας

Η διεκδικητικότητα είναι η δεξιότητα του ατόμου να υπερασπίζεται με θάρρος τα ατομικά του δικαιώματα και να αλληλεπιδρά με τους άλλους διατηρώντας το σεβασμό στις ανάγκες και τα όριά του. Είναι η κατάσταση ισορροπίας ανάμεσα σε δυο ακραίες θέσεις: την επιθετικότητα και την παθητικότητα. Διεκδικώ σημαίνει αναγνωρίζω και σέβομαι τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τα συναισθήματα και τις σκέψεις μου και έχω την ικανότητα να τα εκφράζω με ειλικρίνεια, χωρίς να τα επιβάλλω και χωρίς να παραβιάζω τα δικαιώματα των άλλων.
Η διεκδικητικότητα δεν θα πρέπει να μεταφράζεται ως εγωιστική συμπεριφορά ή καταπάτηση των δικαιωμάτων κάποιου άλλου. Βασίζεται στην προϋπόθεση ότι παίρνω την ευθύνη να ενεργώ σε συνάρτηση με τις ανάγκες μου, χωρίς να απαξιώνω τα συναισθήματα και τις θέσεις κανενός. Πολλοί είναι οι λόγοι για τους οποίους κάποιος δυσκολεύεται να διεκδικήσει εκείνο που, δικαιωματικά, του αξίζει. Μπορεί να είναι φόβος απόρριψης, ενοχή ή ένδειξη χαμηλής αυτοεκτίμησης. Οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση συχνά δεν έχουν ξεκάθαρη αντίληψη σχετικά με το πώς αξίζει να τους συμπεριφέρονται οι άλλοι, ούτε γνωρίζουν με σαφήνεια ποια είναι τα δικαιώματά τους. Τα πιο βασικά δικαιώματα στις διαπροσωπικές συνδιαλλαγές είναι:

• Το δικαίωμα να διεκδικώ αυτό που επιθυμώ.

• Το δικαίωμα να λέω «όχι», χωρίς ενοχές, όταν αυτό που ζητά ο άλλος υπερβαίνει τις δυνατότητες μου ή αποτελεί παραβίαση των προσωπικών μου ορίων.

• Το δικαίωμα να εκφράζω με ειλικρίνεια τα συναισθήματα και τις σκέψεις μου, σεβόμενος τα όρια των άλλων.

• Το δικαίωμα να αλλάζω γνώμη. Τίποτα στη ζωή δεν είναι αμετάβλητο και, συνεπώς, έχω το δικαίωμα να προσαρμόζομαι και να επαναπροσδιορίζω τις απόψεις μου όταν μου προσφέρονται καινούρια δεδομένα.

• Το δικαίωμα να θέτω προσωπικούς στόχους και να κυνηγώ τα όνειρά μου, χωρίς να χρειάζομαι τη συναίνεση των άλλων.

• Το δικαίωμα να μην αναλαμβάνω την ευθύνη για την εξεύρεση λύσεων στα προβλήματα των άλλων.

• Το δικαίωμα να πω «Δεν ξέρω» και «Δεν καταλαβαίνω».

• Το δικαίωμα να μην είμαι τέλειος και να αποδέχομαι τον εαυτό μου με τα λάθη του.

• Το δικαίωμα να μην εξηγώ και να μην απολογούμαι για τη συμπεριφορά μου, όταν αυτή δεν παραβιάζει τα όρια κάποιου άλλου.

• Το δικαίωμα να εκφράζω όλα τα συναισθήματά μου θετικά και αρνητικά στους άλλους, ακόμη και να είμαι θυμωμένος με αυτούς που αγαπώ, χωρίς να χρειάζεται να απολογούμαι για αυτό.

• Το δικαίωμα να αναλαμβάνω την αποκλειστική ευθύνη για τις πράξεις μου και να αποποιούμαι το μερίδιο της ευθύνης για τις συμπεριφορές των άλλων.

• Το δικαίωμα να καθορίζω τη δράση μου σε συνάρτηση με τις ανάγκες και τις επιθυμίες μου και να μένω ανεπηρέαστος από τις επιδράσεις των άλλων.

• Το δικαίωμα να παίρνω αποφάσεις για τον εαυτό μου, με γνώμονα το ένστικτο και τα συναισθήματά μου, ακόμη και αν αυτές φαίνονται παράλογες στους άλλους. Αρκεί οι επιλογές μου να μην παραβιάζουν τα όρια τρίτων.

• Το δικαίωμα να διατηρώ τις πεποιθήσεις μου, ασχέτως αν δέχομαι κριτική για τις θέσεις μου.

• Το δικαίωμα να βρίσκομαι σε μη κακοποιητικό περιβάλλον.

• Το δικαίωμα να μοιράζομαι σχέσεις σεβασμού και αμοιβαίας εκτίμησης.

• Το δικαίωμα να αποσύρομαι στον προσωπικό μου χώρο και να αφιερώνω χρόνο στον εαυτό μου.

• Το δικαίωμα να εξελίσσομαι και συνεχώς να βελτιώνω το δυναμικό μου.

• Το δικαίωμα να είμαι ευτυχισμένος.

• Το δικαίωμα να μην σταματώ να αγωνίζομαι να ανακαλύψω τον προσωπικό μου Παράδεισο.